Michiel de Wit en Filip Jonker ontwierpen in 2011 een tijdelijk paviljoen in de publieke ruimte voor het Grenswerkfestival. Het paviljoen moest veelzijdig te gebruiken zijn en een verzamel- en ontmoetingsplek worden. Naast podia en expositieruimte bood het paviljoen ruimte aan horeca.

Er is gezocht naar een herkenbaar gebouw, de suggestie van het spel met verhoudingen bestaat bij de gratie van de herkenbaarheid van het beeld. Daarom is gekozen voor een kerk met een torenspits van 20 meter hoog.

Een kerk is een communitygebouw waar mensen bijeen komen. Daarbij heeft een kerk een belangrijke rol in de ordening van de publieke ruimte: een kerk staat in het midden van een gebied. Zoals vuurtorens een grens afbakenen en bruggen mensen verbinden, zo centreert een kerk een gebied.

Als materiaal is gekozen voor zogenaamde legioblokken, betonnen blokken met grote gelijkenis op de bekende legostenen. De blokken zijn grauw en onopvallend, maar hebben een industriële schoonheid.

Bovenal zijn het blokken die verwijzen naar het speelgoedformaat van lego maar de afmeting hebben van een pyramideblok. Deze blokken zijn multifunctioneel, toch worden hun mogelijkheden niet of nauwelijks benut. Ze worden vooral gebruikt op stortplaatsen in havengebieden, als wand voor ijzerschroot of beschutting voor aardappels. Een eenmaal geplaatste wand van legioblokken blijft vaak jaren staan, terwijl er juist flexibel mee te bouwen is. De legioblokken zijn makkelijk stapelbaar en op veel manieren te gebruiken.

De betonnen blokken worden in 5 primaire lego kleuren geschilderd en door elkaar gebruikt om de toren en de muren te bouwen. De blokken geven het gebouw een schaalvervreemding. De verwijzing naar de legostenen roepen bij velen herinnering, sentiment en creativiteit op. Het formaat van de kerk boezemt daarentegen ontzag in.

[download pdf]

De blokken zijn gestapeld in een zogenaamd Braziliaans verband. Doordat de blokken niet aaneensluitend zijn gestapeld ontstaat een [gelijkmatige] perforatie in het volume. Het effect hiervan geeft een extra dimensie, binnentredend dag- en vooral zonlicht overdag en een feeërieke [kunstlicht] uitstraling ‘s nachts; een fascinerend spel van volume versus luchtigheid. De verschijning van het object is hierdoor continu veranderend. De reflectie en absorptie van dag- zon en kunstlicht op de, random primair gekleurde, blokken geeft een extra dimensie aan de beleving van de ruimtelijkheid.

De schaalvervreemding van de kerk nodigt de kijker uit om zich bewust te worden van sluimerende vanzelfsprekendheden en deze opnieuw onder de loep te nemen, er afstand van te doen of ze te bevestigen. De kerk appelleert aan gevoelens van een hernieuwde invulling voor het gemeenschapsgevoel.

Met de materiaalkeuze laten we zien dat er met deze blokken eenvoudig te bouwen en makkelijk te variëren is. Het materiaal is volledig te hergebruiken. Het gebouw is compleet demontabel. Elke aankomende editie (voor een periode van 5 jaar) kan met dezelfde stenen een ander paviljoen worden gemaakt. Dit maakt het gebouw minder locatie afhankelijk

Het paviljoen legt een verbinding tussen iets dat groots en imposant (kerk en formaat) is aan een concept dat speels, eenvoudig en bevattelijk is (lego). Door de wereldwijde stijgende populariteit van deze stenen kan dit gebouw als voorbeeld dienen van wat er wel niet mee mogelijk is.

ONTWERP
Gelijktijdig met het ontwerpproces werd de definitieve programmering vastgesteld. Tijdens dit proces is de uiteindelijke model van de kerk ontstaan. Drie locaties werden gecreëerd [binnen- & buitenpodium, plateau en torenkamer] voor wisselende activiteiten.

HANGAR11
In deze voormalige F16 hangar op luchthaven Twente werden in totaal 618 blokken van een kleur voorzien.

BOUW
Dankzij de inzet van een leger vrijwilligers en toegewijde bouwbedrijven is het gelukt de legokerk op het Stationsplein te Enschede in slechts twee weken op te bouwen.

PROGRAMMA
De open-source programmering in de Legokerk zorgde voor een gevarieerd aanbod. Van een FC Twente dag en legowedstrijden tot Opera en Kerkdienst, er was voor iedereen de mogelijkheid de kerk te gebruiken.